Mamy pełnię lata. Czas relaksu i wciąż buszującego wśród nas wirusa. Powoli uczymy się z nim żyć. Cały kalendarz zawodów przesunęliśmy na jesień. Trwają przygotowania do sezonu innego niż wszystkie poprzednie.

Znajdźmy czas na film. Polski film sportowy. Poniżej wybrane obrazy filmowe opowiadające o sporcie. Zachęcam do obejrzenia.

🔹🔹🔹

Tuż przed nastaniem pandemii koronawirusa wszedł na ekrany polskich kin BAD BOY, film Patryka Vegi opowiadający o korupcji w piłkarskim półświatku. Znamy Vegę z jego poprzednich produkcji i wiemy na co go stać. Autor PITBULLA jak zwykle nie ogranicza się do grzecznościowych obrazków.

W dzisiejszym świecie widza podnieca nie tylko wyrafinowany seks, ale także wyuzdane wulgaryzmy, nieograniczona przemoc, a przy tym korupcja i bezwzględna walka o pieniądz.
BAD BOY to film gangsterski w którym nie brak pięknych kobiet i polityki. A jak wiemy polska polityka nie przebiera w środkach byle tylko dojść do celu. Vega, być może, pokazuje w jakim kierunku zmierza sport oparty o polityczne wzory.
BAD BOY daje powód do spojrzenia na polskie kino sportowe, jego dorobek i historię. Powiedzmy więc o kilku obrazach filmowych opowiadających o sportowych perypetiach, konfliktach, radościach i tragediach.

1. Pierwowzorem BAD BOYA jest z pewnością PIŁKARSKI POKER Janusza Zaorskiego. Film kultowy, wciąż oglądany i na nowo odkrywany. Gorzka komedia o środowisku polskiego futbolu lat 80-tych. Najważniejszy jest sędzia, bo wynik trzeba kupić a nie wywalczyć na boisku. Ale gdzieś w głębi duszy tli się jednak ludzka wrażliwość i szacunek dla przyjaciela z boiska. Trzej przyjaciele z boiska kopią blaszaną puszkę na dawnym stadionie „Legii”, a widz opuszcza widownię z nostalgią i uczuciem tęsknoty za lepszym.
2. Wróćmy do dawnych czasów. W roku 1965 na ekrany kin wchodzi film Aleksandra Ścibor-Rylskiego JUTRO MEKSYK. Opowieść o skonfliktowanym wewnętrznie trenerze i szykującej się do wielkiej sportowej kariery gwieździe skoków do wody. Zbigniew Cybulski i Joanna Szczerbiec dają pokaz znakomitej gry aktorskiej. Trener, niemal sadysta wprowadza morderczy, brutalny trening, chce podnieść głównie swoją wartość. Trener chce pokazać swoją nieograniczoną władzę nad bezbronną zawodniczką. Dziś nazywamy to molestowaniem! Dziś takie zachowania trafiają do sądu, jak w przypadku słynnej afery amerykańskich trenerów w gimnastyce kobiet. JUTRO MEKSYK definiuje morderczy trening jako torturę mentalną i fizyczną. To ważny wydźwięk trochę już zapomnianego filmu. Warto do niego wrócić.
3. Za to inny film, prezentowany na ekranach rok później, w 1966 roku pozostaje w pamięci kinomanów wciąż żywo. To BOKSER Juliana Dziedziny z niezapomnianą rolą Daniela Olbrychskiego. Historia łobuza, niemal kryminalisty, który nie potrafi poradzić sobie z własnym życiem staje się znakomitym przyczynkiem do stworzenia fascynującej opowieści o nas samych. Film zrobiony w bardzo naturalistycznej konwencji, niemal paradokumentalny, ascetyczny w dialogach wciąga widza w świat ludzkich konfliktów opartych o sportowe ambicje. Fantastyczna scena treningu prowadzonego przez mistrza szermierki na pięści Leszka Drogosza, w którym z boksera wychodzi niepohamowana emocja należy do jednej z najlepszych w polskim kinie sportowym. BOKSER do dziś jest oglądany z największym pietyzmem.
4. Równie znakomity obraz to ARIA DLA ATLETY Filipa Bajona z niezapomnianą rolą Krzysztofa Majchrzaka jako zapaśnika, olbrzyma o delikatnej duchowej naturze. Film ułożony w poetycką opowieść o walce i brutalnej, i subtelnej. Walce jak baśniowej odysei w poszukiwaniu szczęścia czy romantycznej miłości. To rodzaj baletu, opery, w której bohater odnajduje sens swojego życia. 40 lat po premierze warto obejrzeć ARIĘ DLA ATLETY, aby poczuć sportową nostalgię.
5. Lata później, w roku 2008, sympatyk sportowego kina mógł obejrzeć BOISKO BEZDOMNYCH Katarzyny Adamik. Mocny, drastyczny film o trudnym życiu byłego piłkarza. Film znakomicie oceniony na festiwalu polskiego filmu w Gdyni tworzy obraz ludzi ze społecznego marginesu, którzy dziwnym zbiegiem okoliczności znajdują sens życia w sporcie. Grupa bezdomnych zapala się do piłkarskich treningów. To sposób na wyrwanie się z beznadziejnej matni. Biorą chłopaki sprawy w swoje ręce. Piłka daje im radość i buduje relacje międzyludzkie na lepszą przyszłość. BOISKO BEZDOMNYCH wzrusza!
6. NAD ŻYCIE – niesamowicie poruszająca i wzruszającą filmowa opowieść o Agacie Mróz, polskiej siatkarce. Śmierć przerwała świetnie zapowiadającą się sportową karierę. W roku 2012 Anna Plutecka- Mesjasz stworzyła niezwykle intymny obraz o nieodwracalności ludzkiego losu. Walka z nadchodzącą śmiercią zmieszana z obawą o życie rodzącego się dziecka w otoczce sportowej rywalizacji. Oto treść dramatu młodej kobiety, żony, zawodniczki, sportowej idolki. Widz staje się udziałowcem wyścigu z czasem, czy zdążymy przed śmiercią. Ogromna siła mentalna pokazana w ekstremalnej sytuacji to nić przewodnia filmu. Agata Mróz zmarła, pozostawiając po sobie niezapomniane wrażenie sportowego bohatera!
7. Wielki przebój filmowy to NAJLEPSZY. Dzieło Łukasza Palkowskiego z roku 2017 to prawdziwa historia chłopaka, który spada na samo życiowe dno. Świat narkotyczny czyni z niego społecznego wykolejeńca, straceńca wyrzuconego poza świat żywych. Ale sport przywraca go do ludzi. Triatlon, morderczy wyścig długodystansowy, setki kilometrów i wreszcie mistrzostwo świata. NAJLEPSZY to prawdziwie najlepszy sportowiec. Można wygrać swoje życie. Sport pozwolił bohaterowi powstać z kolan!
8. Rok młodszy obraz pod tytułem CÓRKA TRENERA nawiązuje tematyką do dawnego JUTRO MEKSYK. Tym razem trenerem jest ojciec, który ma ambicję zrobić z córki mistrzynię tenisa. Niszcząca, wręcz chorobliwa ambicja rodziców staje się często plagą sportu. Kiedyś sami nie spełnili swoich zamierzeń sportowych, chcą więc przelać te plany na życie swoich dzieci. Łukasz Grzegorek bardzo konsekwentnie buduje napięcie między córką a ojcem rysując trudny problem społeczny. Kunsztowna gra Jacka Braciaka w roli ojca, którego córka jest jego oczkiem w głowie. Sprawa komplikuje się, gdy do ojca i córki dołącza ten trzeci, przystojny młody tenisista i razem wyruszają w podróż rozklekotanym vanem. Dalej już w kinie.
9. I wreszcie UNDERDOG z 2019 roku. Film o MMA lub KSW, jak kto woli. Konfrontacja Sztuk Walki to nazwa dosyć myląca. KSW polega głownie na brutalnym biciu przeciwnika. Dozwolone jest tu bicie leżącego, dźwignia na rękę, czyli wyłamywanie ręki, uderzanie łokciem, duszenie, uderzanie tzw. młotkiem, kopanie w głowę itd. O dziwo w UNDERDOGU walka w klatce pokazana jest w mniej naturalistycznych wymiarach. Walka odartych z posągowości ludzi wystylizowana jest jak jakiś taniec w oparach, z lekka ukrywaną brutalnością. Być może twórca tego obrazu Maciej Kawulski, sam jeden z założycieli KSW uznał, że trzeba ten „sport” uczłowieczyć!

Dziesięć tytułów. To nie jest cała historia polskiego filmu sportowego, ale z pewnością powyższe obrazy stanowią czołówkę tego gatunku filmowego.

Jeśli znajdziecie czas i możliwość, po prostu obejrzyjcie!!!

Jan Wieteska